Trên bờ sông Sai và sông Nagara, ngay ngoài Thành phố Ogaki, Tỉnh Gifu, là Thành cổ Sunomata. Chỉ là một tòa thành có quy mô khiêm tốn so với những thành khác, nhưng Sunomata có một câu chuyện vĩ đại ở đằng sau.
Thành Sunomata được xây dựng bởi Toyotomi Hideyoshi, một vị tướng của Oda Nobunaga trong giai đoạn tăng cường vây hãm Thành Gifu vào tháng Chín năm 1567. Theo truyền thuyết, Thành Sunomata được xây dựng chỉ trong một đêm, vì thế còn có tên gọi khác là Ichiya hay "Nhất Dạ" Thành. Trong thực tế, phải mất từ hai đến ba ngày để hoàn thành những kết cấu kiến trúc phòng ngự, và phải mất nhiều thời gian hơn nữa để hoàn thành những hào nước bao bọc tòa thành, nhưng Hideyoshi đã dùng kế dựng sẵn một số phần của pháo đài, để khiến cho cả tòa thành dường như chỉ cần xây dựng trong một đêm mà thôi. Đây cũng là một chiến thuật tâm lý đầy hiệu quả nhằm hạ nhuệ khí của quân địch. Việc Hideyoshi xây dựng tòa thành này thành công trong khi những người khác làm trước ông thì lại thất bại đã nâng cao vị thế của ông dưới trướng Nobunaga, và được cho là sự khởi đầu của câu chuyện thành công của ông. Tòa thành này được xây dựng thành công cũng đưa đến việc Nobunaga đánh bại các lực lượng đồn trú ở Gifu và trở thành lãnh chúa Phiên Mino và cả Owari!
Nhiều năm sau, Hideyoshi lại sử dụng mưu kế này một lần nữa trong thời điểm Vây hãm Thành Odawara năm 1590, khi ông xây Thành Ishigakiyama Ichiya nhìn xuống Thành Odawara.
Bản thân Thành Sunomata không hề xuất sắc như cách mà tòa thành này được xây dựng. Trong thực tế tòa thành này chỉ là những cọc gỗ nhọn bao quanh một pháo đài tường gỗ với những tháp canh đơn sơ và những doanh trại đóng quân cơ bản. Thành được tái xây dựng để làm một bảo tàng lịch sử địa phương và kiến trúc mới này của nó được dựa trên Thành Ogaki gần đó. Tuy vậy, bảo tàng là nơi khá hấp dẫn và đáng để bạn ghé thăm, với những tấm biển giải thích về quá trình vươn lên của Toyotomi Hideyoshi, và vai trò của tòa thành này trong trận chiến chiếm Thành Gifu. Có những sa bàn với hình ảnh tòa thành vào những năm 1500 cũng như cộng đồng dân cư địa phương thời bấy giờ. Các vũ khí và áo giáp của samurai, bao gồm cả một chiếc mũ trụ được phát hiện dưới lớp bùn khi khai quật di chỉ tòa thành cũng được trưng bày ở đây. Vào những ngày đẹp trời, bạn có thể trông thấy Thành cổ Gifu ở phía bắc, và cả những tòa nhà chọc trời xung quanh Ga Nagoya khoảng 30km về phía đông. Thật đáng tiếc là nơi đây chỉ là một địa điểm du lịch nông thôn nên các biển giải thích, chỉ dẫn bằng tiếng Anh còn khá ít.
Hãy đến thăm Thành cổ Sunomata, một tòa thành nhỏ cách xa những cung đường nổi tiếng và ít được người nước ngoài lui tới. Đây cũng chính là tòa thành đã giúp thay đổi lịch sử Nhật Bản muôn đời.
