Một khi đã đặt chân đến Nhật Bản, bạn sẽ sớm nhận ra rằng di chuyển bằng taxi cực kì đắt đỏ và dường như không cần thiết ngoại trừ những trường hợp khẩn cấp hoặc khi bạn đi chơi chơi quá khuya và muốn trở về khách sạn nghỉ ngơi. Khi đó, những chuyến xe buýt và tàu hỏa chạy khắp các tuyến đường ở Nhật Bản sẽ trở thành một công cụ di chuyển tiện lợi và hợp lí với túi tiền của bạn.
Sử dụng xe buýt công cộng
Đến và đợi ở các trạm dừng xe buýt
Các tuyến đường xe buýt sẽ chạy qua kèm lịch hoạt động trong ngày cụ thể luôn được hiển thị trên bảng thông báo ở từng trạm. Xe sẽ đến trạm gần như đúng giờ theo lịch trình. Hơn nữa, nếu đã tìm hiểu trước và biết thời gian khi nào xe đến trạm của bạn, bạn sẽ tiết kiệm được khối thời gian quí giá, tránh việc chờ đợi quá lâu ở trạm.
Xe đã đến rồi, việc tiếp theo là lên xe thôi
Bạn hãy lên xe bằng cửa ở phía đuôi xe và xuống xe bằng cửa trước gần bác tài ( điều này có thể ngược lại dành cho các xe buýt trong thành phố ).
Sau đó hoặc dùng thẻ IC quẹt vào máy đọc thẻ, hoặc nếu bạn có ý định trả tiền, hãy tự lấy vé cho mình từ chiếc máy in vé nhỏ cạnh cửa lên.
Tính phí di chuyển
Du khách đi xe buýt nên để ý bảng điện tử trên đầu mỗi xe để biết điểm đến tiếp theo và phí tiền. Điều này rất quan trọng nếu bạn trả bằng tiền mặt - khi đến nơi, hãy đối chiếu mã số vé của mình để biết được số tiền cần trả là bao nhiêu (yên). Bạn càng đi xa thì trả càng nhiều.
Cuối cùng là xuống xe
Xe buýt sẽ tự động thông báo trạm dừng tiêp theo. Nếu bạn có ý định xuống xe, hãy chon một và bấm nút dừng dọc hai bên dãy ghế ngồi để báo cho tài xế.
Sau đó hướng tới phía cửa trước và quẹt thẻ IC vào chiếc máy đọc gần tài xế. Hoặc bỏ lại vé cùng với phí tiền chính xác. Nếu không có tiền lẻ cũng đừng lo lắng, bởi cạnh đó là một chiếc máy sẽ nhả ra những đồng xu giá trị nhỏ cho bạn.
Tại một số khu vực, phí xe buýt là cố định nên bạn không cần phải kiểm tra số tiền phải trả khi đến trạm.
Cần phải chú ý rằng xe buýt địa phương sẽ khác với những xe buýt xa lộ chạy đường dài (高速バス). Mặc dù chúng có thể chậm nhiều so với tàu cao tốc nhưng giá tiền thường rẻ hơn và là một lựa chọn không tồi nếu bạn thích ngắm cảnh vật qua ô cửa, hoặc có thể thoải mái làm một giấc ngủ ngon trong những chuyến xe đêm. Tuy nhiên bạn phải mua trước vé để đi những chuyến này.
Sử dụng tàu hỏa
Du khách di chuyển bằng tàu hỏa sẽ dễ dàng và tiện lợi hơn. Các công ty tàu hỏa giờ đã đánh số các trạm dừng và thể hiện các tuyến đường sắt khác nhau bằng nhiều màu sắc khác nhau. Bạn có thể thấy đám trẻ tiểu học đội mũ vàng nắng tự bắt tàu cho chúng. Những du khách mới đến nơi đây mà trong mình không có khả năng đọc hiểu tiếng Nhật tốt thường sẽ trở nên tự tin hơn trong việc tra cứu hệ thống tàu hỏa ở đây chỉ sau một hai lần sử dụng.
Mua vé tàu
Nếu bạn đang dùng thẻ IC - thật sự thì đây là cách dễ dàng nhất - thì chỉ việc quẹt tấm thẻ vào máy đọc ở cửa ra vào ga và lên tàu thôi. Hoặc nếu không thì bạn phải mua vé ở máy bán vé.
Tại đây bạn có thể tìm kiếm trạm đến của mình cũng như số tiền phải trả tương ứng được ghi phía trên máy, nhưng cực kỳ tốn thời gian và đôi khi vài trạm sẽ chỉ có bản đồ tiếng Nhật cho bạn mà thôi.
Nếu cảm thấy khó khăn ở giai đoạn này thì đừng lo lắng, chỉ với một nút bấm bạn sẽ nhận được sự trợ giúp của nhân viên tại đó. Tại một số nơi, bạn cũng có thể bắt gặp các nhân viên xuất hiện sau những chiếc máy bán vé!
Một cách khác nhanh hơn chính là mua chiếc vé rẻ nhất có thể - nhớ rằng bạn phải trả thêm số tiền tương ứng khi đến nơi.
Khi đã mua được vé, bạn hãy cho vé vào khe ở cổng vào. Chiếc vé sau đó sẽ được máy nhả ra ở phía bên kia cổng.
Khi vào ga, hãy tìm đúng sân chờ tàu, quan sát đường ray và hướng đến của tàu. Nên đứng sau vạch kẻ màu vàng, đi theo các đường kẻ này để đến được cửa tàu và xếp hàng khi tàu đã dừng hẳn. Kiểm tra thêm các thông tin khác được ghi trên sàn tàu để biết số ghế ngồi, ghế đã được đặt trước hay ghế chỉ dành cho phụ nữ.
Khi tàu đã vào ga, bạn hãy đợi cho hành khách trên tàu xuống hết trước khi lên. Nên đặt những chiếc cặp xách gồ ghề bạn đang đeo lên chiếc kệ ở phía trên đầu hoặc trên sàn nhưng tránh ngáng đường đi của người khác. Đặc biệt vào giờ cao điểm, việc va chạm vào nhau là điều không thể tránh khỏi,vì thế bạn nên thông cảm cho những người xung quanh. Tránh sử dụng các chỗ ngồi đặc biệt trừ khi bạn đang mang thai, là người già hoặc khuyết tật. Có thể thoải mái nhắn tin hay lướt web nhưng sẽ vô cùng bất lịch sự nếu bạn nói chuyện to qua điện thoại.
Sân ga kế tiếp mà tàu đến sẽ được hiển thị trên bảng thông báo điện tử, hoặc được thông báo qua loa. Bạn có thể thấy tên của sân ga tại đó. Khi đã đến nơi, bước đến cửa để xuống, sau đó hướng tới cổng ra và quẹt thẻ IC vào máy. Nếu đang cầm vé (đừng quên sử dụng máy điều chỉnh phí tiền - nếu từ đầu bạn đã mua chiếc vé giá rẻ nhất - và trả thêm phí), thì cho vào khe nhỏ. Vé tàu một chiều sẽ không được máy nhả ra đâu nên bạn cứ việc ra khỏi sân ga thôi.
Lời khuyên dành cho du khách
Hãy làm cho mình một chiếc thẻ IC
Có một chiếc thẻ IC sẽ giúp bạn tiết kiệm được khối thời gian, tránh được nhiều rắc rối lặt vặt cũng như không lo phải mang một túi đầy tiền mặt. Thẻ IC có có chức năng lưu trữ tiền tệ, mỗi khi hết bạn có thể nạp thêm vào thẻ, vì thế chỉ cần quẹt thẻ lên máy cảm ứng mỗi khi đi xe buýt, tàu hỏa hay xe điện công cộng. Không những thế, các máy bán hàng tự động, cửa hàng tiện lợi, các chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh, nhà hàng và cả cửa hàng đều chấp nhận thanh toán bằng thẻ IC. Tại một số nơi,bạn còn được giảm giá khi dùng thẻ thay vì tiền mặt.
Thẻ IC còn được bán ở các ga tàu hỏa. Để có được một chiếc, bạn cần trả khoản tiền đặt cọc ¥500 kèm theo một số tiền nhỏ để nạp lần đầu vào thẻ. Khi đã kết thúc chuyến đi, bạn có thể trả lại thẻ cho ga và nhận lại ¥500 trước đó.
Ở Nhật Bản, có đến 10 loại thẻ IC chính vó thể sử dụng tại đa số các thành phố lớn: Tokyo, Osaka, Kyoto, Nagoya, và Fukuoka. Tại Vùng thủ đô Nhật Bản, hai loại thẻ IC được dùng nhiều nhất là Suica ( của JR ) và PASMO. Mỗi vùng sẽ có từng loại thẻ trả trước của họ, về cơ bản chúng như nhau về độ phủ sóng khi dùng. Điều duy nhất nên nhớ là bạn chỉ có thể nhận lại khoản phí đặt cọc ¥500 khi đã kết thúc chuyến đi nếu trả thẻ đúng tại khu vực mà bạn đã mua thẻ.
Với chiếc thẻ IC này, bạn còn có thể đi tới bất kì chiếc máy in vé nào và dùng chúng để in ra tờ hóa đơn trên đó sẽ ghi cụ thể toàn bộ các tiện ích bạn đã mua và chi phí của chúng. Đây có thể xem như là một kỉ niệm cho chuyến đi của bạn.
Tìm hiểu về các hệ thống tại đây và biết được các lựa chọn thay thế của bạn
Mặc dù có vẻ rõ ràng rằng tàu điện ngầm chạy dưới lòng đất còn tàu hỏa ở phía trên, nhưng đôi khi vài trường hợp có thể sẽ làm bạn bối rối, khi một tuyến đường ray tàu điện ngầm nào đó được nối lên trên mặt đất rồi trở thành một tuyến khác của tàu hỏa (ví dụ như Tuyến tàu điện ngầm Tokyo Metro Yurakucho đến đoạn sau lại thành Tuyến tàu hỏa Seibu Ikebukuro và ngược lại). Một điều khác nên nhớ chính là mỗi công ty tàu hỏa sẽ tính phí di chuyển khác nhau, phí này được tự động tính toán tại các cổng ra. Điều này đồng nghĩa với việc số tiền bạn phải trả nếu đi qua 2 hoặc 3 ga sử dụng dịch vụ của hai công ty khác nhau có thể sẽ lớn hơn so với khi chỉ một công ty, ngay cả khi số ga dừng lên đến 4 hoặc nhiều hơn.
Ghi nhớ rằng khoảng cách hiển thị trên bản đồ tàu hỏa thường không chính xác tuyệt đối. Tại một số khu vực,thay vì cố gắng định vị các chuyến tàu dưới mặt đất, bạn tốt hơn nên tản bộ một đoạn ngắn phía trên để tận hưởng cảnh vật ngoài trời (điển hình là khu đất hoàng gia tại Maruunouchi cực đáng để bạn dành vài phút để chiêm ngưỡng).
Các nhà ga được xây dựng để chứa được lượng lớn hành khách, và vài sân ga đội khi sẽ đông đúc hơn nơi khác; hơn nữa, không phải chuyến tàu nào cũng dừng tại mọi sân ga. Nếu bạn định dành một lượng lớn thời gian để thăm quan hay du lịch thì nên cực kỳ lưu ý điều này, và lựa chọn cho mình đúng chuyến tàu. Bởi không có gì khiến bạn chán nản hơn việc đến ga nhưng không thể xuống được tàu để rồi phải quay lại.
Tàu hỏa địa phương (普通) dừng tại mọi sân ga và chiếm đa số thời gian hoạt động, vì thế nên đi những chuyến này. Trong khi đó, tàu cao tốc (快速) lại bỏ qua một số ga. Đối với tàu hỏa vận chuyển (急行), số lượng ga dừng càng ít hơn. Những chuyến tàu vận chuyển giới hạn (特急) di chuyển nhanh nhất bởi chúng chỉ dừng tại các ga lớn, để được đi các chuyến này, bạn phải trả thêm phí vận chuyển giới hạn và cả phí thông thường. Để biết được loại tàu nào sẽ dừng lại ở ga nào, bạn hãy tra biểu đồ đặt tại mỗi sân ga ấy. Một gợi ý để chuyến đi của bạn thuận tiện hơn đó là lên chuyến tàu tốc độ cao để đến các ga lớn, rồi từ đó chuyển sang các tàu địa phương để đến nơi cụ thể.
Shinkansen, hay tàu hình viên đạn, là phương tiện di chuyển nhanh nhất tại Nhật Bản với tốc độ có thể đạt tới 320km/h. Được điều hành bởi tập đoàn JR, những chuyến tàu cao tốc này kết nối các vùng đảo chính của Nhật với các thành phố lớn trong đất liền. Một ít phí shinkansen được thêm vào phí cơ bản để bạn có thể lựa chọn cho mình một chỗ ngồi đặc biệt nếu muốn. Vé tàu shinkansen cực kỳ dễ mua. Những chiếc máy bán vé đã có sẵn hướng dẫn đa ngôn ngữ và hướng dẫn bạn từng bước. Bạn có thể mua vé bằng tiền mặt, thẻ tín dụng hay thẻ IC. Nếu có cho mình vé Rail Pass Nhật Bản, tàu shinkansen sẽ trở thành một phương tiện di chuyển tối ưu dành cho bạn.
Hyperdia là một trang web tiếng Anh giúp bạn theo dõi tuyến đường đi của bạn cũng như so sánh giá cả. Trang web này cực phổ biến với du khách, nhờ vào các tương tác bằng tiếng Anh và các tùy chon tìm kiếm linh hoạt.
Những điều đáng lưu ý tại các sân ga
Đa số toilet sẽ được tìm thấy tại khu vực yêu cầu trả phí cảu sân ga, vì vậy hãy nhớ "giải quyết" sau một chuyến đi dài trước khi ra khỏi sân ga nhé. Hạn chế sử dụng các toilet đa năng trừ khi cần thiết, để tránh trường hợp phải cảm thấy khó xử khi biết rằng ngoài cửa đang có một người khuyết tật đợi bạn xong việc.
Vòi nước uống công cộng tại sân ga từng được sử dụng nhiều trong quá khứ. Nhưng trong vài năm trở lại đây, các ga đã loại bỏ hoàn toàn những vòi nước này, thay vào đó là các máy bán hàng tự động để sinh lợi nhuận.
Khi bạn đã đến ga dừng của mình, hãy xem hướng dẫn ra khỏi ga và các bản đồ trên tường. Nếu đi ra nhầm cửa, bạn có thể sẽ hướng về phía ngược lại nơi bạn muốn đến. Hướng dẫn lối ra còn liệt kê cho bạn những nơi tham quan phổ biến trong vùng và lối ra gần nhất. Trong sân ga còn có các quầy thông tin, tại đây bạn có thể lấy miễn phí tờ quảng caó hay bản đồ khu vực.
